W ramach metody LEADER funkcjonują Lokalne Grupy Działania (LGD), będące rodzajem partnerstw terytorialnych powstałych jako oddolna inicjatywa, zrzeszająca przedstawicieli lokalnych organizacji z sektora publicznego, prywatnego i pozarządowego oraz mieszkańców działających na rzecz lokalnej społeczności. Lokalne Grupy Działania są głównym narzędziem stosowanym w ramach podejścia LEADER, a ich udział w rozwoju danego obszaru odbywa się poprzez bezpośrednie angażowanie lokalnych przedstawicieli w opracowywanie i realizację Lokalnych Strategii Rozwoju (LSR).
W Polsce funkcjonuje ponad 300 lokalnych grup działania, których lokalne strategie rozwoju zostały wybrane do realizacji i finansowania ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 w ramach działania LEADER.
W oparciu o doświadczenia podejścia LEADER powstał instrument zwany RLKS (czyli Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność). Jest to narzędzie terytorialne umożliwiające zastosowanie podejścia LEADER w odniesieniu do środków Polityki Spójności (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz Europejski Fundusz Społeczny). RLKS jest instrumentem, który umożliwia realny udział lokalnych społeczności w procesie współdecydowania o kierunkach rozwoju określonego terytorium. W latach 2014-2020 RLKS w Polsce zastosowano w województwach podlaskim i kujawsko-pomorskim.
W Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027 w Polsce, zaplanowano wdrażanie działanie pod nazwą LEADER/Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS).
Środki z tego działania umożliwią realizację projektów w obszarach wskazanych w Lokalnych Strategiach Rozwoju m.in. w zakresie poprawy dostępu do małej infrastruktury publicznej w celu wzmocnienia przewag danego obszaru oraz wyrównywania szans rozwojowych wszystkich mieszkańców. Wsparcie będzie dotyczyć również usług dla lokalnych społeczności, w tym rozwoju usług opiekuńczych, ochrony zdrowia, kultury i dziedzictwa kulturowego. Na dofinansowanie będą mogły także liczyć projektów z zakresu rozwoju zielonej gospodarki i przeciwdziałania zmianom klimatycznym, w tym przez zastosowanie odnawialnych źródeł energii.
W ramach działania przewiduje się realizację projektów dotyczących przedsiębiorczości (np. w obszarze biogospodarki), ekonomii społecznej, rozwoju sektora usług czasu wolnego i gospodarki doświadczeń, w tym rozwoju pozarolniczych funkcji gospodarstw rolnych m.in. w ramach gospodarstw agroturystycznych i zagród edukacyjnych, a także krótkich łańcuchów żywnościowych.
Istotnym kierunkiem wsparcia realizującym cele działania LEADER będzie kształtowanie świadomości obywatelskiej o znaczeniu zrównoważonego rolnictwa, gospodarki rolno-spożywczej oraz ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego polskiej wsi, a także wzmacnianie programów edukacji liderów życia publicznego i społecznego.
Z kolejnego odcinak naszego cyklu Rolnictwo Wspólna Sprawa, na kanale Truso Media na Youtube, który będzie dostępny od 28 marca br., można dowiedzieć się jak funkcjonują Lokalne Grupy Działania na przykładzie jednej z nich, z obszaru województwa warmińsko-mazurskiego.
Tipmedia
Źródła:
- Projekt Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, grudzień 2021 r.,
- https://ksow.pl
- fot. https://pixabay.com
Projekt finansowany w ramach programu IMCAP Unii Europejskiej.
Treść niniejszego artykułu przedstawia wyłącznie poglądy jego autora i jedynie autor ponosi za niego odpowiedzialność. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności za wykorzystanie zawartych w nim informacji.