Gospodarstwa rolne prowadzone w modelu rolnictwa zrównoważonego korzystają z naturalnych metod ochrony upraw i ich nawożenia. Wykorzystują jednocześnie preparaty chemiczne, jednak ich użycie ogranicza się do niezbędnego minimum. Stosowane są z wykorzystaniem narzędzi rolnictwa precyzyjnego, w ilości adekwatnej do potrzeb gleby i roślin. W rolnictwie zrównoważonym ważne jest wykorzystywanie postępu technologicznego i biologicznego w celu ograniczenia stosowania chemicznych nawozów i środków ochrony roślin.
Jedną z ważniejszych praktyk rolnictwa zrównoważonego jest dążenie do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu Unia Europejska ma osiągną neutralność klimatyczną do 2050 r. Realizacja tego celu będzie w najbliższych latach również wyzwaniem dla rolnictwa. Polskie rolnictwo odpowiedzialne jest za około 9% krajowej emisji gazów cieplarnianych. Produkcja roślinna przyczynia się zarówno do emisji, głównie w wyniku nawożenia azotem, jak i do sekwestracji, czyli zatrzymywania węgla w glebie, natomiast produkcja zwierzęca jest źródłem emisji metanu i odpowiada za następstwa niewłaściwego zarządzania nawozami naturalnymi.
W Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 przewidziano szereg instrumentów wsparcia dla rolnictwa zrównoważonego i niskoemisyjnego. Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych będzie realizowana poprzez ekoschematy z zakresu gospodarki nawozami, w tym doglebowa aplikacja nawozów naturalnych oraz dotyczące uproszczonych systemów uprawy. Dodatkowo w ramach ekoschematów wspierane będzie utrzymanie zadrzewień śródpolnych i systemów rolno-leśnych, które dzięki zdolnościom pochłaniania dwutlenku węgla przyczynią się do łagodzenia negatywnych skutków zmian klimatu.
W kontekście rolnictwa zrównoważonego istotne będzie także wsparcie w ramach ekoschematów Prowadzenie produkcji roślinnej w systemie Integrowanej Produkcji Roślin czy Biologiczna Ochrona Upraw.
Realizacja działań wdrażanych w ramach ekoschematów będzie wspierana szeregiem działań inwestycyjnych w zakresie m.in.:
- właściwego przechowywania nawozów naturalnych,
- uprawy bezorkowej,
- precyzyjnej aplikacji nawozów,
- leśnictwa i zadrzewień, jak np. zalesianie gruntów rolnych, tworzenie zadrzewień śródpolnych, zakładanie systemów rolno-leśnych, czy zwiększanie bioróżnorodności lasów prywatnych.
Komplementarnie do działań promujących wdrożenie odpowiednich praktyk rolniczych wspierających rolnictwo zrównoważone i niskoemisyjne, możliwa będzie realizacja inwestycji z zakresu energii odnawialnej oraz wykorzystania odpadów z produkcji rolniczej do pozyskiwania energii.
Jakimi rozwiązania dysponują obecnie rolnicy i sadownicy chcący prowadzić swoją działalność zgodnie z zasadami rolnictwa zrównoważonego można zobaczyć w filmie, który znajduje się pod tym linkiem: https://youtu.be/MWFaaR-c49g
Źródła:
- Projekt Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, listopad 2021 r.,
- https://rolnictwozrownowazone.pl
- fot. https://pixabay.com
Projekt finansowany w ramach programu IMCAP Unii Europejskiej.
Treść niniejszego artykułu przedstawia wyłącznie poglądy jego autora i jedynie autor ponosi za niego odpowiedzialność. Komisja Europejska nie przyjmuje żadnej odpowiedzialności za wykorzystanie zawartych w nim informacji.